Waarom exposeren goed voor je is

Expositie in de Grote Kerk in Zwolle. 2023.

1. Trots en voldoening. Voordat je kunt exposeren en je begint te dromen over het grote geld is het belangrijk om goed na te denken over wat je met een expositie wilt bereiken. Soms is er een centraal thema (ik heb ooit meegedaan aan een expositie over een oud slachthuis), maar als kunstenaar(es) heb je natuurlijk de vrijheid om kunst te maken met het verhaal dat jij wilt vertellen.

Dus als ik wordt gevraagd voor een expositie denk ik altijd na over het soort werk dat ik wil exposeren. Ik maak schilderijen van dorps- en stadsgezichten en soms wordt ik gevraagd voor een expositie in een regio die ik niet goed ken. Dit kan natuurlijk een fantastische kans zijn om een serie nieuwe schilderijen te maken. Je kunt natuurlijk ook gewoon mee doen met werk dat zakelijk gezien minder geschikt is, maar je wel aan het hart gaat,

Voor mijn gezamenlijke expositie met de tekengroep Pictura Gelria heb ik besloten meer om mijn eigen pad te volgen. De expositie vond plaats in Steenderen in de Achterhoek, maar ik heb uiteindelijk niets in deze regio geschilderd. Ik heb me juist op een andere streek gefocust; de Liemers.

Dit wilde ik toch al doen en met deze expositie had ik een deadline waar ik naar toe kon werken. Na een hele zomer hard werken had ik 8 nieuwe schilderijen, in een strakke zwarte lijst en netjes opgehangen aan de muur.

Was dit dan een groot succes? Nee, qua verkoop was dat het zeker niet. Omdat ik niks heb verkocht heb ik alles weer netjes ingepakt en ingeladen in de auto. Op de weg naar huis merkte ik dat ik toch wat teleurgesteld was en dat ik andere verwachtingen had van deze expositie. Misschien is werk maken puur voor jezelf toch niet zo'n slim idee.

Maar inmiddels ben ik gevraagd voor een nieuwe expositie. Dit keer wel in de Liemers en het grote voordeel is natuurlijk dat ik nu al een hele hoop werk heb. Daarbij zijn al deze aquarellen keurig ingelijst en direct op te hangen. Begin volgend jaar krijg ik de kans om te exposeren in een restaurant in Zevenaar en wie weet blijkt dit veel beter aan te sluiten bij de lokale gemeenschap.

En dit is voor mij ook de belangrijkste les van dit avontuur. Exposeren is niet een competitie om zoveel mogelijk werk te verkopen, maar een persoonlijk ontwikkelingstraject. Het is een kans om nieuw werk te maken waar je trots op bent en waar je achter staat.

De financiële beloning komt wel, daar geloof ik heilig in.

Expositie van Pictura Gelria in Steenderen. 2025.

2. Geld verdienen. Hoewel het misschien niet het doel is van een expositie is het wel slim om na te denken over het zakelijke aspect. Ik maak mijn kunst met ontzettend veel liefde en passie, maar ook om er wat op te verdienen. Sterker nog, als mensen er voor willen betalen, dan zie ik dat als een compliment voor alle tijd en energie die ik in mijn werk steek.

Ik benoemde al dat ik vaak probeer om voor elke expositie een nieuwe serie aquarellen te maken, die aansluiten bij de locatie of streek. Dit zorgt er voor dat mijn werk gelijk herkenbaar en toegankelijk is. Tegelijkertijd is dat voor mij ook een grote beperking, omdat het weinig nut heeft om te exposeren in Rotterdam als ik nog nooit in Rotterdam heb geschilderd.

Voor mijn expositie 'Aquarellen in de Liemers' heb ik een grote serie schilderijen gemaakt op het Gelders Eiland. De regio waar ik ben opgegroeid. Een plek die nog nauwelijks geschilderd is en relatief onbekend is in Nederland. Maar ook op het Gelders Eiland zijn mensen trots op hun omgeving. 

De expositie vond plaats in April 2024. Het was het eerste zonnige weekend van 2024 en er was een grote toeloop. Ik had dan ook veel reclame gemaakt op social media en er waren 2 regionale kranten die aandacht aan onze expositie hadden besteed. Ik deelde de expositie met mijn moeder en we hadden natuurlijk allebei veel mensen uitgenodigd, van jong tot oud. 

Een originele aquarel is niet voor iedereen te betalen. Mijn aquarellen kosten tussen de 300 en de 600 euro. Maar ik vind ook dat iedereen een kunstwerk zou moeten kunnen kopen en daarom heb ik dus van elke aquarel een kleine oplage prints gemaakt.

Deze prints liepen tijdens de expositie als een speer. Heel veel mensen gingen naar huis met een print van Lobith of Aerdt. Uiteindelijk heb ik 26 prints verkocht en 2 originelen, dat leverde zo'n 1500 euro op. Mijn moeder had ook bijna al haar schilderijen verkocht. 

Ik had vooraf best wat kosten gemaakt voor deze expositie, maar dit gaf me het vertrouwen om vaker te exposeren en meer risico te nemen. Zelfs als een expositie zich niet direct uitbetaald, kun je er op een later moment misschien nog iets mee verdienen. In deze blog kun je daar meer over lezen.

Moeder en zoon in het kerkje in Aerdt. 2024.

3. Netwerken in de kunst. Na mijn expositie met mijn moeder in Aerdt wilde ik graag vaker exposeren en elk jaar een expositie organiseren. Begin dit jaar kreeg ik de kans om mee te doen aan de Kunstroute in Heino. Het dorp waar wij sinds kort wonen. Vol enthousiasme ging ik aan de slag met het maken van nieuwe aquarellen.

Maar tijdens de expositie was het weer helaas heel slecht. Mensen bleven thuis en hoewel het soms best druk kon zijn, was de aanloop niet heel groot. Regelmatig stond ik daar maar wat naar het plafond te staren, omdat er niemand binnen was. Voor deze expositie had ik veel nieuw werk gemaakt, dus ik had op meer succes gehoopt.

Dit was ook mijn eerste kennismaking met Heino. Achteraf gezien was het eigenlijk best heel leuk, een aantal dorpsgenoten en buren kwamen kletsen en waren geïnteresseerd in wat ik nou precies deed. Sommige kochten een print, maar de meesten kwamen puur voor de gezelligheid. Dit vond ik ook helemaal prima, want voor mij was dit de perfecte manier om mezelf in Heino te introduceren.

In eerste instantie had ik dus gemengde gevoelens over deze expositie. Het leuke was wel dat ik opdrachten aan de kunstroute had overgehouden, zo heb ik later deze boerderij in Heino geschilderd en ben ik uitgenodigd voor de kunstmarkt en een expositie in het Dorpshuus. Op dit moment hangen daar alle schilderijen (plus een paar extra) en zijn ze voor iedereen te bezichtigen de komende maanden.

Ook werd ik als nieuwe inwoner van Heino geïnterviewd over mijn ervaringen met het dorp en mijn achtergrond als kunstschilder. Dit leverde ook een paar bestellingen op in mijn webshop en zorgde voor extra toeloop naar de expositie in het Dorpshuus.

Naast nieuwe inkomsten heeft de kunstroute en mijn latere expositie in Heino me ook nieuwe vrienden opgeleverd. Andere kunstenaars waarmee ik kan praten over mijn eigen twijfels en ideeën over het kunstenaarschap.

Dit is misschien nog wel belangrijker dan wat het op zakelijk gebied oplevert.

Exposeren in Heino. 2025.

4. Familie en vrienden. Los van het kunstenaarschap is mijn ervaring dat naarmate je ouder wordt en als je kinderen krijgt het soms moeilijker wordt om contacten te onderhouden.

Meestal wordt je iets selectiever, omdat je nou eenmaal minder tijd overhoud. Ik ben ontzettend gelukkig met ons gezin en mijn kinderen, maar ik vind het soms ook jammer dat ik oude kennissen en familieleden minder spreek.

Exposeren heeft er in mijn geval voor gezorgd dat het een makkelijke ingang is om contacten te hernieuwen. Familieleden die ik al jaren niet heb gesproken of vrienden waar ik al heel lang mee wilde afspreken. Dus hoewel ik graag wat verdien met exposeren, is het sociale aspect voor mij ook heel belangrijk.

Het betekent veel voor me als mensen speciaal voor mij naar een expositie komen en de moeite nemen om interesse te tonen in mijn werk. Dat is een groot voordeel dat je hebt als kunstenaar(es). Jouw werk is visueel en gemakkelijker over te praten dan bijvoorbeeld iemand die in de boekhouding of financiën werkt.. 

De expositie die ik deelde met mijn moeder heeft voor voldoende inkomsten gezorgd, maar de betrokkenheid van mensen uit het dorp was ook geweldig. Ooms en tantes, neven en nichten, maar ook oud-klasgenoten en buren die ik al heel lang niet had gesproken.

Ik denk dat exposeren niet alleen over kunst gaat, maar vooral over degene die het maakt. Wie ben jij als persoon en wat is jouw verhaal. Tijdens een opening kun je daar iets over vertellen. Hierdoor leer je praten over je werk en jouw ambities als kunstenaar. Soms is het voor mensen ook fijn om te zien wat je nou precies doet, niet iedereen heeft een goed beeld van wat het betekent om kunstenaar te zijn.

Socializen is een belangrijk aspect van het kunstenaarschap. Het maakt jouw onderneming completer.

Een promo foto voor de expositie in Aerdt. 2024.

5. Professioneel kunstenaarschap. In de afgelopen jaren heb ik meegedaan aan groepsexposities en solo-exposities. Een groeps-expositie ontstaat vaak in de tekengroepen waar ik meedoe. Zo ben ik actief in Sketchcrawl Zwolle en zij hebben mij bijvoorbeeld uitgenodigd voor een expositie in de Grote Kerk van Zwolle. 

De Solo-exposities zijn soms op eigen initiatief. Mijn vrouw was toevallig in het dorpshuus in Heino en vroeg of ik ook een keer mocht exposeren. En wat bleek, ze kenden mijn werk al na aanleiding van de Kunstroute waar ik aan mee had gedaan. Verder heb ik geëxposeerd in het Stadskantoor in Zwolle, een verzorgingshuis in Zevenaar en mijn eindexamenexpositie in 2008 was in museum de Fundatie in Zwolle

Al deze exposities hebben me iets geleerd over exposeren. Over contact maken met mensen, over hoe je een schilderij verkoopt en wat je kunt doen om mensen aan je te binden. Zo geef ik bijvoorbeeld gratis visitekaartjes weg, die er uit zien als mini-prints. Vaak krijg ik na aanleiding van deze visitekaartjes een nabestelling in mijn webshop. Hier kun je daar meer over lezen.

Daarnaast heb ik thuis een behoorlijke voorraad aan lijsten en passe partouts. Op dit moment hangt een groot deel van mijn werk in Heino. Als ik over een half jaar ergens anders ga exposeren kan ik al die lijsten en sommige passe partouts hergebruiken. Dat bespaart mij een deel van de kosten voor het inlijsten.

Het inlijsten zelf ben ik ook steeds beter en professioneler in geworden, waardoor ik nu relatief snel een schilderij kan klaarmaken voor een expositie.

Iets anders wat ik heb geleerd is duidelijk zijn. Zo hangt naast elk schilderij een klein bordje, met de naam en wat informatie over het werk. En de prijs met eventueel een linkje naar mijn webshop.

Soms schrijf ik ook een klein berichtje over hoe ik te werk ga en wat me aanspreekt aan het werken in de open lucht. Ik voeg meestal een foto van mezelf toe, zodat bezoekers een beeld hebben van hoe de maker er uit ziet.

Ik zie exposeren dan ook veel meer als een aanvulling op mijn kunstenaarschap. En niet alleen als een manier om geld te verdienen. Je kunt nooit weten of een expositie nog een staartje krijgt. Dit heeft me later nog best een aantal leuke opdrachten opgeleverd.

Een naambordje dat naast mijn schilderijen komt te hangen.