In mijn tijd als illustrator was het steeds weer bedenken van een idee mijn grootste frustratie. Soms schoot je iets briljants te binnen, maar net zo vaak was het een enorme zoektocht. Dat onvermogen om op ideeën te komen heeft me door de jaren heen een aantal trucs opgeleverd. Dit zijn mijn 5 manieren om je creativiteit te vergroten en op nieuwe ideeën te komen.
Black Rebel Motorcycle Club - Baby 81 demohoesjes schetsen
1. Een schetsboek bijhouden. Eén van mijn eerste professionele illustraties die ik wilde doen was een albumhoes voor mijn favoriete band Black Rebel Motorcycle Club ontwerpen. Een soort eerbetoon of fanart zeg maar.
Het was 2008 en ik was net afgestudeerd aan de kunstacademie en gefascineerd door het harde gitaargeluid van deze band. Ik wilde eigenlijk iets maken dat deze niet-aflatende kracht liet zien.
In mijn schetsboek begon ik met het tekenen van gitaren en gitaristen, maar dat is nogal letterlijk en beantwoorde voor mijn gevoel te weinig aan de oerkracht die ik ervaarde tijdens het luisteren.
Maar door het tekenen, ook al zijn het niet de beste ideeën, ontstaan betere concepten. Vanuit daar kwam ik bij een soort schip dat niet te stoppen was. Niet met één of met 20 ankers.
De illustratie hiernaast moest het voorkantje worden, en vooral de brei aan kettingen en ankers fascineerde me. Een troebele zee, waarin een schip onstuitbaar door het water ploegt.
Dit alles ontstond door gewoon een hele hoop willekeurige schetsen te maken. In een schetsboek heb je een goed overzicht van wat je allemaal al hebt gemaakt en kun je steeds weer nieuwe ideeën uit halen.
Daarnaast is er nog een tweede voordeel aan het bijhouden van een schetsboek. Tijdens het illustreren en zoeken naar opdrachten had ik soms het idee dat ik niks afmaakte en dus niks gedaan had op een dag. Maar als ik dan in een schetsboek terug bladerde zag ik de hoeveelheid werken en de veelheid aan ideeën waar ik nog iets mee kon. Dat leverde een soort moed op, om er toch weer mee door te gaan.
2. Uit je comfortzone. Soms zit je zo vast in ideeën en patronen die al jaren hetzelfde zijn, waardoor het lijkt alsof elk idee hetzelfde is. Dit betekent vaak dat je iets moet veranderen in je leven.
Dit kan een grote ingrijpende verandering zijn, maar ook zoiets simpels als even een rondje door het park lopen zijn. Ik ga zelf vaak naar het bos of de hei als ik het echt even niet meer weet.
Dit helpt me om na te denken, soms neem ik een schetsboekje mee, mocht er iets me te binnen schieten dan kan ik het gelijk opschrijven. Toen ik aan mijn worststrip werkte, wilde ik elke week een paar nieuwe strips bedenken. Niet elk idee moest briljant zijn, maar wel nieuw en fris.
Door een schetsboekje mee te nemen in de trein, in de auto, door de stad en naar het bos stond ik altijd 'aan' voor een idee. Dat heeft me veel geholpen om honderden van dit soort stripjes te maken.
Daarnaast kan het slim zijn om af en toe daadwerkelijk de boel helemaal om te gooien, niet alleen een wandelingetje door het park, maar verhuizen naar een nieuwe stad, een nieuw tekenproject beginnen, een nieuwe studie, een nieuwe relatie. Wat dan ook.
Ik heb liever spijt van dingen die ik wel gedaan heb, dan dingen die ik niet heb gedaan. Soms betekent dat, dat je daardoor de weg kwijt raakt en niet meer zo goed weet waarom je ook alweer kunst maakte, en wat dat kunst maken nou precies inhoud. Dat is niet zo erg, deze vragen zijn denk ik goed om te blijven stellen.
Ik denk namelijk dat je altijd weer sterker uit een artistieke identiteitscrisis komt. Ook al is dat soms moeilijk te zien als je er midden in zit.
Tekenavondje bij Drawsome Zwolle
3. Samen werken! Via Laurens ben ik aanraking gekomen met de tekengroep Drawsome. Samen met Laurens en nog aantal andere tekenmaatjes werken we dan aan een grote tekening of een klein project. En meestal doet het er niet zoveel toe wat we doen, zolang het maar gezellig is.
Zeker als het even niet wil lukken met je eigen tekenwerk kan het enorm inspirerend zijn om er met anderen over te praten of het gewoon te zien ontstaan voor je neus. Ik heb al meerdere keren gehad dat hele kleine dingetjes waar ik tegen aan liep, gemakkelijk op te lossen waren door de input van een ander.
Daarnaast is het natuurlijk ontzettend gezellig om met een groep van totaal verschillende individuen iets te maken en het diezelfde avond af te kunnen sluiten. Een grote tekening, een gezamenlijke strip of een karakter van elkaar natekenen.
Naast Drawsome werk ik ook graag met een aantal andere kunstenaars, waaronder Sabina Koehoorn en Jeroen Vos. We spreken geregeld af om samen ergens in de natuur te gaan tekenen, muziek te maken of gewoon aan onze eigen projecten te werken. Door de aanwezigheid van anderen kan het enorm bevorderlijk werken om zelf ook harder aan de slag te gaan en door eventuele bezwaren heen te breken.
Het kunstenaarschap is een erg individueel beroep en kan daardoor heel eenzaam zijn. Dit kan soms best beangstigend zijn, maar gelukkig ben je niet alleen. En door actief naar gelijkgezinden op zoek te gaan kom je soms tot totaal nieuwe inzichten.
4. Oefenen, oefenen oefenen. Als je heel graag een nieuwe tekening wilt maken, maar je vindt het moeilijk om te bedenken wat precies, begin dan gewoon met het bestuderen van de wereld om je heen.
Je kunt de objecten op je bureau natekenen maar een hele goede oefening die ik graag doe is een zelfportret maken in de spiegel. Dit was mijn eerste opdracht op de kunstacademie; elke dag een zelfportret. Dit kan met potlood of pen of wat je ook maar kunt bedenken. Vaak levert dit al nieuwe inspiratie op!
Maar er zijn nog veel meer dingen om na te tekenen. Je eigen handen of voeten. Een familielid of je kunt naar modeltekenlessen gaan. Dit kan tegenwoordig ook heel gemakkelijk online, bijvoorbeeld op line-of-action. Of gewoon met een ouderwets tekenboek.
Modeltekenen is iets wat ik jarenlang heb gedaan om beter te worden in menselijke verhoudingen. Eén van de grootste uitdagingen op tekengebied. Veel kunstenaars zweren er bij en zien het als essentieel, maar er zijn ook gewoon tekenaars die er niks mee hebben en liever wat anders tekenen.
Je kunt naar de dierentuin gaan, om daar te tekenen, of mensen in de stad. Ik teken zelf graag in natuurgebieden, maar ik vind het ook heel leuk om ergens op een bankje te gaan zitten en vervolgens daar een tekening te maken, zoals bijvoorbeeld deze Sassenpoort.
Misschien lijkt het alsof zoiets niks oplevert, zeker als je een deadline hebt en je moet een ontwerp aanleveren. Maar ik probeer elke dag te oefenen. Door een nieuw materiaal uit te proberen, of door mezelf uit te dagen en iets te tekenen waar ik niet zo goed in ben.
Hierdoor vul je je hoofd met allerlei ideeën en mogelijkheden waar je ooit uit kunt putten en wordt het steeds gemakkelijker om snel met een idee te komen. Ik zie het zelf meer als een mindset, altijd open staan voor nieuwe ideeën is minder vermoeiend dan wachten tot dat ene geniale idee komt.
Vaak zul je merken dat je op de gekste plekken, onder de douche of op het toilet in 1 keer een geniaal idee bedenkt, dat achter je tekenbureau nooit zou zijn ontstaan.
5. Laat je inspireren. Ga eens naar een museum om de oude meesters ( en meesteressen! ) te zien. Een museum jaarkaart heb je er zo uit en er zijn zoveel mooie plekken om te bezoeken in Nederland. Van het kleine Anton Pieck museum in Hattem tot het fantastische Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Nederland heeft ontzettend veel musea en zo'n museum jaarkaart wordt vaak door je werkgever vergoed als je het onder 'scholing' declareert.
Maar je kunt het ook dichter bij huis zoeken, door op zoek te gaan naar een spannende serie of interessante documentaire. Een biografie van een kunstenaar die je bewonderd te lezen of door netwerk borrels te bezoeken waar andere creatievelingen rondhangen.
Soms zie je de mogelijkheden niet, omdat ze thuis heel ver weg lijken. Maar door een goeie film te kijken kun je soms zo getriggerd raken en op totaal nieuwe inzichten komen. En niet alleen op kunstzinnig vlak, maar ook als het aankomt op motivatie, doorzettingsvermogen, troost of technische kennis.
Ik luister graag naar podcasts. Bijvoorbeeld over de Franse Revolutie, of over serial killers of over de na-oorlogse geschiedenis van Nederland. Een interessante podcast waar ik veel aan heb gehad op kunstzinnig gebied is 3-point-perspective. Hierin worden alle aspecten van het kunstenaarschap behandeld, maar bijvoorbeeld ook de zakelijke kant van acquisitie en klantencontact.
Tegenwoordig ben ik tijdens het tekenen altijd een podcast aan het luisteren. Dit helpt me beter concentreren en doet me verlangen naar het tekenen, omdat ik dan ongestoord kan luisteren.
De Kalkovens uit Akersloot in het zuiderzeemuseum in Enkhuizen
Residenz Museum in München
Dus, dit zijn mijn 5 manieren om op ideeën te komen. Wie weet heb je er wat aan, en als je nou nog steeds niet weet wat je moet doen; dat is ook helemaal niet erg. Soms hoort het er gewoon bij dat je even wat minder zin of enthousiasme hebt om te tekenen. Ik heb er zelf ook vaak mee moeten dealen en soms heb je gewoon echt geen idee. En dat is ook oké.
Reactie plaatsen
Reacties