5 fouten die ik maakte als kunstenaar

Gepubliceerd op 4 december 2022 om 12:41

Omstreeks 2012, werkend aan een houtskool-tekening.

Toen ik in 2008 afstudeerde aan de kunstacademie ging ik vol goede moed aan de slag. Ik maakte illustraties, animaties, schilderijen en nog veel meer. Ik ben best trots op de dingen die ik toentertijd maakte, maar er ging ook een hele hoop mis. Dit zijn 5 dingen die bij mij fout gingen en waar ik sindsdien van heb geleerd.

1. Perfectionisme. Elke kunstenaar wil iets maken waar hij of zij trots op is. Een werk dat beter is dan het voorgaande. Ambitie op zichzelf is denk ik een hele goede drijfveer en één van de redenen dat je doorgaat met creëren, ondanks dat er geen directe vraag naar is.

 

Echter soms kan die behoefte om steeds beter te willen presteren een blokkade in je hoofd worden. Vlak na de academie heb ik een aantal illustratie-projecten gedaan. Dit waren series tekeningen, die ik vervolgens stuurde naar opdrachtgevers in de hoop er werk mee te krijgen. Acquisitie heet dit.

 

Deze moesten dus heel goed zijn, en elke serie moest weer beter zijn. En 'beter' dat is best lastig te omschrijven wat ik daarmee bedoelde. Mooier qua kleur, of beter getekend, origineler en het moest mezelf ook uitdagen.

 

Maar hierdoor lag er enorm veel druk op deze tekeningen. Mijn 3e ronde acquisitie was een serie geschiedenis illustraties en in de winter van 2010 blokkeerde ik volledig toen ik hiermee bezig was. Het lukte me niet om iets te maken wat me inspireerde, en dit bleef maandenlang doorgaan.

 

Niks was goed genoeg, ondanks dat ik elke dag probeerde opnieuw te beginnen. Een nieuw idee of onderwerp, maar stelselmatig vielen deze tekeningen me ontzettend tegen. Pas na bijna een jaar ploeteren lukte het me om 3 tekeningen bij het thema geschiedenis te maken.

 

Vanaf dat moment besloot ik dat ik het nooit meer op die manier ga doen. Tegenwoordig stop ik eerder met projecten die me compleet frustreren en ik probeer me vooral meer te richten op het maken van een veelheid aan tekeningen. Niet elke tekening hoeft perfect te zijn.

 

Je kunt je namelijk beter richten op de kwantiteit dan op de kwaliteit, want met 20 tekeningen, zit er altijd wel een goede tussen. Althans, zo werkt dat voor mij.

'middeleeuws dorpje' 2010

'vikingschip' 2010

Illustratie voor Digital Life bij het thema Nanobots.

fruitschaal gemaakt voor familie.

2. Ongerichtheid. Het experimenteren is op de kunstacademie vaak een middel geweest om door een tekenbarrière heen te breken. Dus zeker op momenten dat ik compleet vast zat met een project, ging ik experimenteren.

 

Met inkttekeningen op sheets, pasteltekeningen, verschillende soorten verf. Stopmotion-animaties maken met klei. Korte films en sketches. Een radio programma, een gitaarband, later ook houtsnijwerk en lasersnijden en 3D-printen.

 

Maar het begon allemaal met tekenen, simpel met een potlood op papier.  En hoeveel je ook gaat experimenteren met allerlei materialen, soms kun je daardoor ook het doel uit het oog verliezen.

 

Ik had in 2011 een tijdje gewerkt als redactioneel illustrator voor het blad Digital Life. Helaas ging deze in 2012 falliet en moest ik iets nieuws zoeken. Omdat ik alle frustraties met het tekenen nogal zat was ben ik bij houtsnijden uitgekomen. Hartstikke leuk om te doen, maar al snel spendeerde ik al mijn tijd en geld aan houtsnijden.

 

Ik merkte dat deze richting vooral veel  kostte en me niks opleverde, dus ik ben een tijdje houtsnij-workshops gaan geven. Dit kost echter nog meer, want in plaats van 1 beitel heb je er 10 nodig. Voor elke cursist één. Ik had allerlei slecht betaalde bijbanen, en ik hoopte dat deze workshops een uitweg waren uit het ongeschoolde werk dat ik deed. Later bleek dit gewoon een extra bijbaan te zijn.

 

Daar kwam bij; dat ik helemaal geen workshops wilde geven, en na een tijdje kwam ik er achter dat ik het schalen maken en lepels snijden ontzettend zat was, want het had niks meer te maken met het tekenen wat ik zo leuk vond. Het houtsnijden zelf was hartstikke leuk, maar alles wat er bij kwam frustreerde me enorm.

 

Na mijn mislukte carrière als houtsnij-docent heb ik 2 jaar lang niet getekend. Nog steeds baal ik er soms van dat ik die keuze toen heb gemaakt.

 

Tegenwoordig experimenteer ik nog steeds veel met materialen, maar altijd in het tekenen. Soms met uitstapjes naar schilderen en animatie, maar ik keer altijd weer terug naar het tekenen.

3. Teveel met anderen bezig zijn. In mijn tijd als freelance illustrator merkte ik wel dat ik niet de enige was die moeite had om aan opdrachten te komen. De kredietcrisis was in volle gang en als ik dan een keer een opdrachtje kreeg was dit vaak niet zo goed betaald.

 

Gelukkig kon ik in die tijd rondkomen van een baan als schoonmaakhulp in de thuiszorg en had ik een aanvullende kunstenaars uitkering; de WWIK. Dit leverde een hoop minder financiële zorgen op, maar toch was ik erg onzeker over mijn kans van slagen als illustrator.

 

Dus ik keek veel naar anderen, die het beter deden en meer succes hadden. Soms uit jaloezie, maar vaak ook om er van te leren. Ik wilde graag weten wat ik verkeerd deed en dan klamp je je soms aan allerlei dingen vast om maar succes te hebben. Wat is er op dit moment hip bij uitgevers of wat is een goed praatje op een netwerk borrel?

 

Soms dacht ik ook wel; als een andere tekenaar ook moeite heeft met rond komen, zal het wel niet allemaal aan mij liggen. Op die manier gaf het ook wel een soort steun. Echter dit sloeg ook nog wel eens door in Apathie; wat maakt het uit wat ik doe, niemand kan aan werk komen.

 

Dus probeerde ik online dan maar wat succes te boeken, maar ook deze wedstrijd van de likes op facebook en instagram is gedoemd om je alleen maar onzeker te maken. Je wint er niks mee, en vaak is het ook een hele slechte raadgever.

 

Beter maak je gewoon werk waar je zelf blij van wordt en dan is de kans groot dat een ander er ook van zal genieten.

illustratie voor Digital Life bij het thema Social Media.

Schetsen en aquarellen op instagram.

Mijn tekeninstructie video's op youtube.

4. Social media niet benutten. In die eerste jaren maakte ik best wel gebruik van social media, maar ik wist niet goed hoe ik het kon benutten om bijvoorbeeld opdrachten te krijgen, of mensen te enthousiasmeren voor mijn werk.

 

Ik zag niet zoveel nut in het delen van waar ik mee bezig was, aangezien het toch vooral familie was die het zag op facebook. Tegenwoordig maak ik heel actief gebruik van social media en met name facebook, omdat een groot deel van mijn klanten mij vinden via facebook.

 

Het platform waar ik wel heel actief op was, was Flickr. Dit is eigenlijk een social medium voor fotografie, maar er zaten ook heel veel kunstenaars op. Ik plaatste daar mijn beste werk op, maar toentertijd was ik ook extreem kritisch wat ik dan precies plaatste. Hierdoor verschenen er nauwelijks nieuwe illustraties, en dit zorgde er voor dat mensen afhaakten.

 

Nu deel ik vaker nieuw werk, maar ook meer schetsen en dingen die bij het proces horen. Bijvoorbeeld als ik aquarellen verkoop op een kunstmarkt of als ik een nieuw visitekaartje heb laten maken. Al deze kleine updates zijn onderdeel van je verhaal als kunstenaar. Niet om een likes-race te winnen, maar puur om contact met mensen te maken.

 

Destijds zag ik het waarschijnlijk meer als een portfolio-website en dat nodigde niet uit tot interactie. En dat is nou juist de kracht van social media. Dus in plaats van op elk platform dat ik kon vinden mijn werk dumpen, ben ik nu bewuster bezig met het vertellen van een verhaal.

 

Tegenwoordig zijn er ook allerlei nieuwe platforms en op sommige social media ben ik heel actief en op andere minder. Ik maak momenteel het meeste gebruik van instagram en facebook, omdat ik daar zelf ook het meest op zit. Social media kunnen ontzettend nuttig zijn, als je ze goed weet te gebruiken.

 

Verder zou ik nog veel meer met youtube willen doen, maar soms zijn social media ook een gevaar. Even op zoek naar wat inspiratie op pinterest of youtube kan al snel resulteren in uren klikken en scrollen naar allerlei video's die je uiteindelijk nergens voor gebruikt.

 

Dus daar probeer ik ook bewuster van te zijn; dat ik spaarzaam om ga met de tijd die ik heb, zodat ik aan het eind van de dag niet alleen maar op facebook en youtube heb lopen browsen zonder getekend te hebben.

Toch blijf het voor mij een uitdaging. Social media en internet zijn toch best wel verslavend.

5. Alles in je eentje willen doen. Dit is misschien wel de grootste van mijn gebreken. Het idee dat je altijd alles in je eentje moet doen en geen hulp nodig hebt is iets wat ik nog steeds moeilijk vind om los te laten.

 

Tijdens het maken van al deze schilderijen en illustraties keek ik soms wel naar een ander, maar ik ben zelf nooit zo actief geweest met contacten leggen.

 

Deels uit verlegenheid, maar ook omdat ik dacht dat ik het zelf allemaal wel wist of dat het in ieder geval beter was om het zelf allemaal te ontdekken. Voor een deel denk ik dat je als kunstenaar ook wel een zekere autonomie moet hebben. Of eigenwijsheid, zo kun je het ook noemen.

 

Maar toch kan het soms zoveel makkelijker zijn als je gewoon durft te vragen. Bij een technisch probleem, maar ook als je ergens op professioneel gebied niet uitkomt. Tijdens mijn studie zijn veel van deze zaken me nooit aangeleerd, omdat de focus op het maken van beeldend werk lag.

 

Hierdoor maak je jarenlang dezelfde fouten en ben je soms blind voor bepaalde aspecten van jezelf die niet zo heel handig zijn. In mijn manier van communiceren of gewoon in de helderheid van een illustratie.

 

Veel mensen vinden het leuk om elkaar te helpen en zeker in de kunstwereld zijn er zoveel dingen die je gemakkelijk met elkaar kunt bespreken om een band te creëren.

 

Ik was bijvoorbeeld ook redelijk terughoudend met uitleggen hoe ik mijn sheet-illustraties maakte, tegenwoordig maakt het me veel minder uit of een ander mijn techniek gebruikt, maar destijds was ik daar heel beschermend over.  Nu deel ik met liefde alles wat ik maak en zie ik het als een eer als iemand een figuurtje of een tekening probeert na te maken.

Sheet illustratie, gemaakt voor een acquisitie ronde.

Schilderij van de Noord-Holland gemaakt voor familie.

Ik heb deze blog geschreven om voor mezelf helderheid te krijgen in mijn eigen fouten en gelukkig ga ik er tegenwoordig veel beter mee om. Iedereen maakt fouten en soms heb je het niet eens door. Maar er is niks mee en elke gemaakte fout is een kans om te leren. Bedankt voor het lezen en dit zijn mijn 5 fouten, of liever gezegd punten waarop ik probeer te groeien.

 

1. Perfectionisme

2. Ongerichtheid

3. Teveel met anderen bezig zijn

4. Social media niet benutten

5. Alles in je eentje willen doen.

Reactie plaatsen

Reacties

Dk Aukes
een jaar geleden

Hi Ron, wijze (levens)lessen heb je getrokken, goed geschreven. Daar kunnen anderen/collega's wat van leren.
Misschien kan je dit zo goed overbrengen juist omdat je al die ervaringen hebt meegemaakt en nu zo goed hebt kunnen analyseren en waarderen. 10 jaar geleden stond je misschien nog niet open voor adviezen als deze...
Dus nu een wijs man, op naar de volgende fase. Volg t met belangstelling. Succes!
Dick

Ron
een jaar geleden

Beste dick, wat leuk dat je meeleest en inderdaad, soms moet je eerst een paar keer tegen de lamp lopen, voordat je groeit als mens. :)